اگر قصد خرید یک پردازندۀ ساخت شرکت اینتل دارید، به احتمال زیاد پسوندهایی نظیر K، F یا KF شما را گیج کرده‌اند؛ پسوندهایی که در نسل‌های قدیمی پردازنده‌های این شرکت خبری از آنها نبود. شاید در ابتدا این پسوندها گیج کننده به نظر بیایند، ولی قرار است در این مطلب با این پسوندها بیشتر آشنا شویم.
پسوندهای K، F و KF به چه معنا هستند؟
به زبان ساده، پسوند K نشان می‌دهد که ضریب فرکانس پردازنده قفل نشده و پردازنده قابل اورکلاک است؛ در حالی که پسوند F خبر از عدم وجود پردازشگر مجتمع گرافیکی (گرافیک آنبورد) در پردازنده می‌دهد. پسوند KF نیز قائدتاً باید تلفیقی از K و F باشد که همین طور هم است. پردازنده‌های KF علاوه بر قابل اورکلاک بودن، فاقد پردازشگر گرافیکی داخلی هستند.
تفاوت اصلی میان پردازنده‌های K و KF این است که عدم وجود هستۀ پردازش گرافیکی در مدل‌های KF، قیمت آنها را اندکی نسبت به پردازنده‌های K پائین می‌آورد. دیگر مشخصات این دو سری پردازنده در مدل‌های مشابه (به عنوان مثال 10900K و 10900KF) نظیر تعداد هسته‌ها یا توان مصرفی، کاملاً یکسان هستند. پردازنده‌های سری F نیز در دستۀ پردازنده‌های «غیر K» قرار می‌گیرند و این، بدین معناست که این پردازنده‌ها علاوه بر فقدان پردازشگر گرافیکی داخلی، غیر قابل اورکلاک هستند.
پردازنده های سری K
در ابتدا قصد داریم به پردازنده‌های سری K شرکت اینتل بپردازیم. همان طور که پیش‌تر ذکر شد، پردازنده‌های سری K ضریب فرکانسی باز دارند و قابل اورکلاک هستند و این، بدین معناست که شما می‌توانید تا قطرۀ آخر قدرت پردازشی پردازندۀ خود را استفاده کنید. اما اورکلاک تنها به پسوند K پردازنده خلاصه نمی‌شود و هزینۀ آن نیز فقط اختلاف قیمت میان یک پردازندۀ K و معمولی نیست. برای اورکلاک، مادربرد شما باید به طور اختصاصی برای اورکلاک کردن طراحی و بهینه سازی شده باشد.
به علاوه، سیستم خنک کنندۀ پردازندۀ شما نیز باید یک مدل قدرتمند، گرانقیمت و رده بالا باشد تا بتواند از پس خنک کردن پردازندۀ اورکلاک شده براید؛ چرا که به نسبت افزایش فرکانس و قدرت پردازشی، گرمای تولید شده توسط پردازنده نیز افزایش می‌یابد. منبع تغذیه را نیز نباید از قلم بیندازید، چرا که مصرف یک پردازندۀ اورکلاک شده به مراتب بیشتر از یک پردازندۀ اورکلاک نشده است و برای اورکلاک پردازنده باید یک منبع تغذیۀ توانا نیز خریداری کنید.
به زبان ساده، اگر قصد دارید یک پردازندۀ سری K به نیت اورکلاک خریداری کنید، باید در کنار آن به فکر تهیۀ یک مادربرد رده بالا، یک خنک کنندۀ قدرتمند و یک منبع تغذیۀ پرظرفیت و توانمند نیز باشید. عمده خریداران پردازنده‌های سری K عاشقان سخت افزار و کامپیوتر هستند که دانش و تخصص کافی برای اورکلاک را دارند. در صورتی که شما یک کاربر عادی هستید و قصد اورکلاک هم ندارید، بهتر است به سراغ پردازنده‌های غیر سری K بروید و هزینۀ اضافی برای یک مدل سری K پرداخت نکنید.
پردازنده های سری KF
به سراغ پردازنده‌های سری KF می‌رویم. این پردازنده‌ها عملاً همان پردازنده‌های K هستند که پردازشگر مجتمع گرافیکی به هدف کاهش قیمت، از آنها حذف شده است. فقدان پردازشگر گرافیکی داخلی در این پردازنده‌ها باعث می‌شود که برای تصویر دادن سیستم، به یک کارت گرافیکی مجزا حتماً نیاز باشد. این ویژگی پردازنده‌های سری KF هنگامی مشکل‌ساز می‌شود که شما به هر دلیلی – مثلاً خرابی کارت گرافیک اصلی – نتوانید از کارت گرافیک اصلی تصویر بگیرید. به هر حال اگر قصد دارید یک کامپیوتر گیمینگ خریداری کنید و بنا دارید یک کارت گرافیک مجزا برای آن تدارک ببینید، پردازنده‌های KF مناسب شما خواهند بود.
البته با حذف گرافیک مجتمع داخلی، پردازش «دسکتاپ» شما به صورت دائمی بر عهدۀ کارت گرافیک خواهد بود که می‌تواند موجب مصرف بیشتر انرژی و بالاتر رفتن دما بشود. به علاوه، در نظر داشته باشید که برخی نرم افزار‌ها و سرویس‌ها نظیر Intel QuickSync نیز غیر قابل استفاده خواهند بود؛ چرا که این سرویس‌ها فقط با پردازشگرهای گرافیکی داخلی شرکت اینتل قابل اجرا هستند.
پردازنده های سری KA
همانطور که حدس زدید، این پردازنده‌ها نیز قابلیت اورکلاک دارند (دارای Multiplier باز) اما پسوند A به چه معناست؟ این پردازنده‌ها با نام Avenger’s Edition معرفی شدند و درواقع پسوند A پسوند جدیدی است که توسط اینتل معرفی شده است. این پردازنده‌ها به صورت محدود عرضه شده و به تازگی نیز تولید آنها متوقف شده است؛ پس می‌توان گفت که پردازنده‌هایی که از این دسته که در بازار می‌بینید، آخرین موجودی‌های این سری هستند.
لاتاری سیلیکون
در صورتی که به خاطر پتانسیل اورکلاک قصد خرید یک پردازندۀ سری K یا KF دارید، لازم است که به مسئلۀ «لاتاری سیلیکون» نیز توجه داشته باشید. بحث لاتاری سیلیکون، حین مراحل تولید ویفرهای سیلیکونی و تبدیل آنها به پردازنده پدید می‌آید؛ چرا که کیفیت تولید همۀ ویفرهای سیلیکون (حتی اگر از یک سری تولیدی باشند) یکسان نیستند و پردازنده‌های تولید شده از برخی ویفرهای سیلیکونی، از پتانسیل اورکلاک بیشتری برخوردار هستند. به همین دلیل، سازندگان پردازنده غالباً ویفرهای باکیفیت خود را صرف تولید پردازنده‌های رده بالا و مخصوص اورکلاک (نظیر پردازنده‌های سری K و KF) می‌کنند.
اما این سطح دست‌چینی سیلیکون، باز هم ناکافی است و اینجاست که واژۀ «لاتاری» معنا می‌یابد؛ چرا که تفاوت کیفیت، میان ویفرهایی که «باکیفیت» ارزیابی میشوند نیز وجود دارد. به همین خاطر، ممکن است به عنوان مثال پردازندۀ Core i9 10900K شما با افزایش ناچیز فرکانس دچار ناپایداری شود در حالی که دوست شما، پردازندۀ 10900K خود را بدون دستکاری ولتاژ، به راحتی تا چند صد مگاهرتز اورکلاک می‌کند! به هر حال، به شانس شما بستگی دارد که پردازنده با چه سطح کیفیت سیلیکون نصیب شما شود.
پردازنده های سری F
پردازنده‌های سری F به زبان ساده پردازنده‌های سری KF با «ضریب بسته» هستند که ضریب فرکانس آنها قفل شده و غیر قابل تغییر است. این، بدین معناست که این پردازنده‌ها غیر قابل اورکلاک هستند و علاوه بر غیر قابل اورکلاک بودن، پردازشگر گرافیکی داخلی هم ندارند و سیستم میزبان آنها برای تصویر دادن به یک کارت گرافیک مجزا نیاز دارد.
شاید این پردازنده‌ها غیر قابل اورکلاک به نظر بیایند، ولی از طریق دستکاری تنظیمات فرکانس پایه (BCLK) توان آنها را می‌توان افزایش داد. البته این فرایند اندکی پیچیده است و شما باید بدانید چه می‌کنید؛ چرا که ممکن است به سیستم خود آسیب بزنید. به هر حال، فرکانس افزایشی این پردازنده‌ها و پردازنده‌های KF (در کد مدل‌های مشابه) یکسان است ولی بعضاً فرکانس‌های پایۀ پائین‌تری دارند.
پردازنده های عادی بدون پسوند
در آخر، به پردازنده‌های بدون پسوند می‌رسیم که اولین دسته از آنها، پردازنده‌های معروف به «غیر K» هستند. این پردازنده‌ها بر خلاف پردازنده‌های سری F دارای پردازشگر گرافیکی داخلی هستند و بر خلاف پردازنده‌های سری K، غیر قابل اورکلاک هستند. این پردازنده‌ها برای سیستم‌های اداری و خانگی که به قابلیت اورکلاک و کارت گرافیک مجزا نیاز ندارند، بهترین انتخاب هستند.
پردازنده های سری X
دستۀ دیگری از پردازنده‌های شرکت اینتل، پردازنده‌های خانوادۀ Core X هستند. این پردازنده‌ها برای دستیابی به بیشینۀ توان پردازشی ممکن و حداکثر پتانسیل اورکلاک طراحی میشوند و هم خودشان و هم مادربرد‌هایشان بسیار گرانقیمت هستند. این پردازنده‌ها مخصوص عاشقان سخت افزار هستند که علاقه دارند از حداکثر توان سخت افزار خود بهره گیرند.
هر سری برای چه کاربری مناسب است؟
اگر قصد دارید یک پردازندۀ اینتل خریداری کنید، توصیۀ اول این است که در مورد نیازها و کاربری‌های خود اعتماد به نفس داشته باشید. اگر بنا دارید یک سیستم مالتی مدیا یا یک سیستم مناسب کارهای اداری خریداری کنید، گیمر نیستید و نرم افزارهایتان نیازی به کارت گرافیک مجزا ندارند، به سراغ پردازنده‌های بدون پسوند ساده بروید. در صورتی که یک کارت گرافیک مجزا دارید یا بنا دارید یک کارت گرافیک برای سیستم خود تهیه کنید، به پردازنده‌های سری F فکر کنید که ارزانقیمت‌تر هستند. ترجیحاً به سراغ پردازنده‌های Core i5 بروید، چراکه نسبت به قیمت، عملکرد بهتری ارائه می‌دهند و اگر قصد خرید سیستم اقتصادی دارید، پردازنده‌های Core i3 نسل جدید هم بسیار ارزنده هستند (به عنوان مثال، پردازندۀ Core i3 10100 از پردازندۀ Core i7 6700k قدرتمندتر است).
مصارف حرفه‌ای‌تر
در صورتی که می‌خواهید یک کامپیوتر گیمینگ و یا «ورک استیشن» خریداری کنید، به سراغ پردازنده‌های K و KF بروید؛ یک پردازندۀ Core i7 یا Core i5 در کنار یک کارت گرافیک مجزای خوب! قابلیت اورکلاک پردازنده‌های K و KF به شما اجازه می‌دهد در صورت نیاز، توان پردازشی پردازندۀ خود را افزایش دهید.
در آخر، اگر جزو علاقه مندان سخت افزار و طرفداران دوآتشۀ اینتل هستید، پردازنده‌های سری X که قدرتمندترین مدل‌های غیر سرور شرکت اینتل محسوب میشوند و بیشترین پتانسیل اورکلاک را دارند، مناسب شما هستند. تنها در صورتی به سراغ پردازنده‌های سری X بروید که یا واقعاً به توان آنها نیاز داشته باشید (به عنوان مثال، برای تدوین ویدئو یا رندرینگ)، یا اینکه یک شیفتۀ سخت افزار باشید و بخواهید با قدرتمندترین سخت افزار روز کار کنید.
