شوک بزرگ در دنیای هوش مصنوعی: دیپ‌سیک (DeepSeek) ارزش بازار غول‌های فناوری را متزلزل کرد
روزهای اخیر شاهد تغییرات عمده‌ای در چشم‌انداز هوش مصنوعی بوده‌ایم؛ شرکتی چینی به نام دیپ‌سیک (DeepSeek) با معرفی مدل زبان باز جدید خود، R1، توانست انقلابی در هزینه‌های توسعه هوش مصنوعی ایجاد کند. این حرکت جسورانه بیش از ۱ تریلیون دلار از ارزش سهام هفت شرکت بزرگ حوزه هوش مصنوعی، از جمله NVIDIA، OpenAI، و Microsoft را کاهش داد.
DeepSeek ؛ مدلی ارزان‌تر، اما قدرتمندتر؟
مدل زبانی DeepSeek V3 با هزینه‌ای کمتر از ۶ میلیون دلار توسعه یافته است، رقمی که در مقایسه با میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری رقبا ناچیز به نظر می‌رسد. دیپ‌سیک مدعی است که مدل R1 از نظر عملکردی با مدل GPT-4 شرکت OpenAI رقابت می‌کند. اگر این ادعاها درست باشد، صنعت هوش مصنوعی ممکن است دچار تحولی اساسی شود.
با انتشار خبر موفقیت دیپ‌سیک، سهام شرکت NVIDIA، بزرگ‌ترین سازنده پردازنده‌های هوش مصنوعی، با افتی نزدیک به ۳۰۰ میلیارد دلار مواجه شد. سهام مایکروسافت نیز که سرمایه‌گذاری عظیمی در OpenAI داشته، نزدیک به ۴ درصد کاهش یافت. از سوی دیگر، شرکت‌هایی مانند SoftBank و Oracle نیز به ترتیب با کاهش ۹ و ۷ درصدی ارزش سهام مواجه شدند.
بیشتر بخوانید: انتشار والپیپرهای ویندوز 11
رقابت تازه و سوالات بزرگ
این موفقیت غیرمنتظره در حالی رخ می‌دهد که غول‌های آمریکایی مانند OpenAI، مِتا و دیگران صدها میلیارد دلار برای توسعه زیرساخت‌های عظیم هوش مصنوعی هزینه می‌کنند. مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، اخیراً اعلام کرد که این شرکت قصد دارد تنها در سال جاری ۶۰ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. اما آیا واقعاً چنین هزینه‌هایی ضروری است؟
دیدگاه‌های متفاوت
برخی تحلیل‌گران، مانند موسسه Bernstein، معتقدند که دستاوردهای دیپ‌سیک بزرگ‌نمایی شده است و امکان توسعه مدل‌های مشابه با این هزینه وجود ندارد. از سوی دیگر، بنیان‌گذار دیپ‌سیک، لیان ون‌فنگ، به صراحت اعلام کرده که «OpenAI خدا نیست و همیشه پیشتاز نخواهد بود.»
آینده هوش مصنوعی: رقابت یا همزیستی؟
توسعه مدل‌های مقرون‌به‌صرفه دیپ‌سیک نه‌تنها غول‌های فناوری را به چالش کشیده، بلکه فرصت ورود شرکت‌های کوچک‌تر به این عرصه را فراهم کرده است. به گفته کریس نیکلسون، سرمایه‌گذار Page One Ventures:
«شرکت‌های بیشتری می‌توانند با بودجه‌های کوچک‌تر وارد رقابت شوند و این تحولی عظیم در صنعت هوش مصنوعی است.»
