آیا ارتقای کارت گرافیک از GTX 1060 به RTX 3060 منطقی است؟

در نمایشگاه CES 2021، شرکت انویدیا از ارزانقیمت‌ترین عضو خانوادۀ Ampere تا به امروز، یعنی کارت گرافیک GeForce RTX 3060 رونمایی کرد. تیم سبز عمیقاً امید دارد که این کارت گرافیک، بتواند کاربرانی که هنوز از کارت گرافیک‌های خانوادۀ Pascal – و به طور ویژه‌ای کارت گرافیک پنج سالۀ GeForce GTX 1060 – استفاده می‌کنند را راضی به ارتقا و کوچ به معماری جدید کند. حال سوال این است: آیا الآن زمان مناسبی برای کنار گذاشتن GTX 1060 دوست داشتنی و خریداری یک کارت گرافیک RTX 3060 است؟ بسیار خوب؛ مثل همیشه، مسئله اندکی پیچیده است.

با استناد به نظرسنجی‌های اخیر استیم، کارت گرافیک GeForce GTX 1060 هنوز محبوب‌ترین کارت گرافیک میان کاربران استیم است و 9.38 درصد کاربران استیم، همچنان از این کارت گرافیک استفاده می‌کنند. البته محبوبیت این کارت گرافیک چند ماهی است که رو به نزول نهاده و در آن سو، محبوبیت کارت گرافیک GTX 1650 به جای آن در حال افزایش است.

حتی با وجود RT و DLSS، همچنان قیمت حرف اول را می‌زند!

افزایش محبوبیت کارت گرافیک نسبتاً جدید GTX 1650 و محبوب ماندن کارت گرافیک سالخوردۀ GTX 1060 بدین معناست که گیمرها هنوز حاضرند از خیر فناوری‌هایی مثل Ray Tracing و DLSS بگذرند ولی کارت گرافیک جدیدتری را با قیمت پائین‌تر بخرند (یا اصلاً کارت گرافیک جدید نخرند). شرکت انویدیا قصد دارد کاربران این دو کارت گرافیک را راضی به خرید یک میان‌رده از خانوادۀ Ampere کند. به علاوه، این دو کارت گرافیک محبوب به سبب پیشرفت گرافیک بازی‌ها و در دسترس‌تر بودن مانیتور های 1440p و 144 هرتزی، رفته رفته به سوی انقراض می‌روند. به همین خاطر، گیمرها هم خیلی بدشان نمی‌آید که به «امپر» کوچ کنند…

البته استناد به آمار استیم باید محتاطانه باشد؛ چراکه این آمار با در نظر گرفته شدن سیستم‌های تجاری – نظیر سیستم‌های گیم نت‌ها – محاسبه شده‌اند و با دقت 100 درصدی بیانگر تمایلات و سلایق گیمرهای خانگی نیستند. اما به هر صورت، ممکن نیست که بتوانیم محبوبیت دو کارت گرافیک GTX 1650 و GTX 1060 را انکار کنیم.

RTX 3060 و GTX 1060؛ متحول کننده‌های بازار میان رده‌ها

کارت گرافیک GeForce GTX 1060 هنگام عرضه در سال 2016 یک انقلاب در میان‌رده‌ها به شمار می‌رفت. این کارت گرافیک با 6 گیگابایت حافظه می‌توانست تمامی عناوین روز را در رزولوشن 1080p و با حداکثر تنظیمات، به راحتی با 60 فریم بر ثانیه اجرا کند. اما امروز و پس از گذشت پنج سال، عملکرد این کارت گرافیک دیگر قابل قبول نیست؛ چرا که کنسول‌های قدرتمند نسل نهمی نیز وارد میدان شده‌اند و قدرت پردازشی بالای آن‌هاست که استاندارد گرافیکی بازی‌های جدید را تعیین می‌کند.

و امروز، کارت گرافیک GeForce RTX 3060 در همان موقعیت درخشان کارت گرافیک GTX 1060 قرار گرفته است؛ البته با همراهی Ray Tracing و DLSS! حال سوال اصلی این است: آیا این کارت گرافیک، گزینۀ مناسبی برای جایگزینی کارت گرافیک‌های GTX 1060 و GTX 1650 به شمار می‌رود؟

مقصود از «کارت گرافیک GTX 1060» در این مطلب، نسخۀ 6 گیگابایتی این کارت گرافیک است و نه نسخۀ 3 گیگابایتی.

GTX 1060 یا RTX 3060: قیمت

با معرفی کارت گرافیک‌های خانوادۀ RTX 20′ Turing، انتقادهای شدیدی به شرکت انویدیا بابت قیمت گذاری‌های عجیب و غریب وارد شدند؛ به طوری که خود شرکت انویدیا هم امید چندانی به هجرت کاربران خانوادۀ «پاسکال» به «تورینگ» نداشت (مخصوصاً کاربرانی که از میان‌رده‌های پاسکال استفاده می‌کردند). و متأسفانه، کارت گرافیک RTX 3060 نیز با همان سیاست‌های تورینگ قیمت گذاری شده است.

قیمت کارت گرافیک GeForce RTX 3060 از 329 دلار آغاز می‌شود و ارزان‌ترین کارت گرافیک Ampere تاکنون است. نزدیک‌ترین کارت گرافیک به آن از نظر قیمت، کارت گرافیک RTX 3060 Ti است که قیمت آن با هفتاد دلار اختلاف، از 399 دلار آغاز می‌شود.

در مقایسه با نسل قبل، این سیستم قیمت گذاری ما را به یاد قیمت‌های دو کارت گرافیک RTX 2060 و RTX 2060 Super می‌اندازد؛ ولی در مقایسه با کارت گرافیک GTX 1060، همه چیز تغییر می‌کند!

کارت گرافیک‌های خانوادۀ Pascal آخرین نسل کارت گرافیک‌هایی بودند که همه می‌توانستند آن‌ها را بخرند و برای همه در دسترس بودند؛ چرا که قیمت کارت گرافیک GTX 1060 از 249 دلار برای کارت گرافیک‌های سفارشی آغاز می‌شد و مدل Founder’s Edition نیز 299 دلار قیمت داشت. این، بدین معناست که کارت گرافیک RTX 3060 تقریباً صد دلار از برادر سالخوردۀ خود گرانقیمت‌تر است. در صورتی که وضعیت مالی شما از پنج سال پیش که یک کارت گرافیک GTX 1060 خریداری کرده‌اید خیلی بهتر نشده است، قیمت بالاتر کارت گرافیک RTX 3060 تأثیر قابل توجهی در تصمیم گیری شما خواهد گذاشت.

GTX 1060 یا RTX 3060: مشخصات فنی

هنگامی که نگاهی به مشخصات فنی این دو کارت گرافیک در کنار یکدیگر می‌اندازید، این اختلاف قیمت تقریباً صد دلاری به میزان خوبی توجیه می‌شود.

کارت گرافیک RTX 3060 تقریباً دو برابر کارت گرافیک GTX 1060 حافظه دارد و در این کارت، با 12 گیگابایت حافظۀ GDDR6 در کنار رابط 192 بیتی مواجه هستیم. در سوی دیگر، کارت گرافیک GTX 1060 تنها به 6 گیگابایت حافظۀ GDDR5 – و نیز در کنار یک رابط 192 بیتی – مجهز است. اما حافظه چیزی نیست که باعث می‌شود کارت گرافیک RTX 3060 تقریباً دو برابر GTX 1060 قدرت داشته باشد.

در چیپست GA106 آرمیده در سینۀ کارت گرافیک RTX 3060 تعداد 3584 هستۀ CUDA تعبیه شده که یک جهش بزرگ نسبت به کارت گرافیک GTX 1060 به شمار می‌آید؛ چرا که چیپست GP106 استفاده شده در کارت گرافیک 1060 تنها به 1280 هستۀ CUDA مجهز است.

در مقایسه با توان حرارتی 120 واتی کارت گرافیک GTX 1060، حرارت 170 واتی تولید شده در کارت گرافیک RTX 3060 نشان می‌دهد که این کارت گرافیک، واقعاً روی کاغذ قدرتمندتر است. بدین حال، با وجود اینکه کارت گرافیک RTX 3060 به میزان قابل توجهی از کارت گرافیک GTX 1060 گران‌تر است، به میزان قابل توجهی از آن قدرتمندتر هم هست.

GTX 1060 یا RTX 3060: توان پردازشی

نگاه کردن به جدول مقایسۀ مشخصات کار جالبی است؛ در نهایت هم با خود می‌گوئیم: «بسیار خوب، اعداد این یکی بزرگ‌تر هستند». اما اگر پای میز بنچمارک مقایسه‌ها با اعداد روی کاغذ جور در نیایند، اعداد روی کاغذ کاملاً اعتبار خود را از دست می‌دهند. اما اینجا، این اعداد اتفاقاً خیلی خوب هم جور در می‌آیند.

پای میز بنچمارک، کارت گرافیک RTX 3060 به میزان 220 درصد از کارت گرافیک RTX 1060 سریع‌تر است:

در عنوان Dirt 5 و در رزولوشن 1080p و با تنظیمات Ultra High، کارت گرافیک RTX 3060 موفق به پردازش 84 فریم بر ثانیه می‌شود؛ در حالی که کارت گرافیک GTX 1060 بیش از 38 فریم بر ثانیه را پردازش نمی‌کند. عنوان Dirt 5 یکی از بازی‌های نسل بعد است و مشخصاً GTX 1060 نمی‌تواند جدیدترین عناوین روز را به صورت قابل قبول اجرا کند.

در عنوان RDR2 نیز با نتایج مشابهی مواجه هستیم. کارت گرافیک GTX 1060 در رزولوشن 1080p تنها 23 فریم بر ثانیه را پردازش می‌کند و کارت گرافیک RTX 3060 با پردازش 53 فریم بر ثانیه برادر سالخوردۀ خود را به راحتی پشت سر می‌گذارد. در عنوان Watch Dogs Legion نیز، حتی بدون Ray Tracing، کارت گرافیک RTX 3060 در هر ثانیه 60 فریم بر ثانیه را پردازش می‌کند و کارت گرافیک GTX 1060 در این عنوان از پردازش بیش از 29 فریم بر ثانیه ناتوان است.

GTX 1060 حتی در عناوین قدیمی نیز عقب می‌افتد

حتی در عناوین قدیمی‌تر که کاربران کارت گرافیک GTX 1060 بیشتر به آن‌ها امید دارند نیز، عملکرد این کارت گرافیک در مقایسه با برادر جوان خود بسیار ضعیف است. در عنوان Final Fantasy XIV که عنوان سال 2014 است و محبوبیت آن نیز روز به روز بیشتر می‌شود، عملکرد کارت گرافیک GTX 1060 با پردازش 96 فریم بر ثانیه در بالاترین تنظیمات و رزولوشن 1080p بسیار بهتر از «قابل قبول» است؛ ولی کارت گرافیک RTX 3060 در همین شرایط، برادر پیر خود را با پردازش 164 فریم بر ثانیه خُرد می‌کند.

GTX 1060 یا RTX 3060: ارتقا بدهیم یا نه؟

بسیار خوب، کارت گرافیک RTX 3060 به میزان زیادی از کارت گرافیک GTX 1060 سریع‌تر است؛ اما این، بدیهی است! زمان عرضۀ کارت گرافیک GTX 1060 به سال 2016 بازمی‌گردد و قطعاً کارت گرافیک سال 2021 از آن سریع‌تر و قدرتمندتر است. اما این که آیا کارت گرافیک RTX 3060 مناسب شما هست یا نه، به عوامل زیادی بستگی دارد. علی الخصوص این که چه عناوینی بازی می‌کنید و چقدر بودجه برای ارتقای کارت گرافیک خود دارید.

اگر هنوز عناوینی مانند Destiny 2 و Apex Legends یا Rainbow Six Siege بازی می‌کنید و از عملکرد گرافیکی سیستم خود نیز راضی هستید، نیازی به خرج کردن چند صد دلار برای یک کارت گرافیک جدید نخواهید داشت. البته اگر این عناوین را به صورت حرفه‌ای و رقابتی بازی می‌کنید، قضیه اندکی فرق می‌کند؛ ولی اگر صرفاً آخر هفته‌ها و با دوستان خود بازی می‌کنید تجربۀ بازی شما تغییر محسوسی نمی‌کند؛ چرا که به جای 200 فریم بر ثانیه، به 100 فریم بر ثانیه راضی می‌شوید که همچنان فراتر از کافی است.

به هر حال، اگر به صورت حرفه‌ای بازی می‌کنید و بهترین عملکرد ممکن برایتان اهمیت دارد، خرید یک کارت گرافیک RTX 3060 بیشتر توجیه می‌شود. بخواهید یا نخواهید، انویدیا آیندۀ گیمینگ را به Ray Tracing گره زده است و مسئلۀ کنسول‌ها که پیش‌تر بدان پرداختیم نیز وجود دارد. باور کنید، قرار نیست عنوان Cyberpunk 2077 روی کارت گرافیک میان ردۀ پنج سال پیش به خوبی اجرا شود!

«دسترسی» تعیین کنندۀ قیمت نهایی است

بدیهی است که بدون در نظر گرفتن «دسترسی» نمی‌توانیم هیچ گونه نتیجۀ قطعی بگیریم. در حال حاضر و به لطف اشتهای سیری ناپذیر ماینرها، هیچ کارت گرافیکی در بازار برای شما باقی نمی‌ماند! به همین خاطر، قیمت‌ها در مقایسه با قیمت پیشنهادی (MSRP) شرکت انویدیا بسیار بالاتر هستند. اگر شما در حال حاضر یک کارت گرافیک GTX 1060 سالم و سرحال دارید، اصلاً به صرفه نیست که آن را از دست بدهید و برای کارت گرافیک جدید، قیمت‌های عجیب و غریب پرداخت کنید. وضعیت بازار کارت گرافیک بالأخره، دیر یا زود تعدیل می‌شود و شما هم می‌توانید با یک قیمت منطقی، یک کارت گرافیک جدید خریداری کنید.

البته فراموش نکنید؛ شاید پس از تعدیل بازار کارت گرافیک شرکت انویدیا تصمیم بگیرد که دوباره یک کارت گرافیک در ردۀ قیمتی GTX 1060 به بازار عرضه کند. همین حالا، مشخصات اولیۀ کارت گرافیک RTX 3050 Ti توسط شرکت ایسوس فاش شده‌اند و قطعاً با حضور این کارت گرافیک، خیلی راحت‌تر می‌توان در مورد ارتقا یا عدم ارتقا نظر داد.